Cuijk - Met ingang van 1 januari wordt Wim Hillenaar (53), nu nog burgemeester van Cuijk, waarnemend burgemeester van de nieuwe gemeente Land van Cuijk. Bijna elf jaar is hij burgermeester in Cuijk geweest. Op 5 januari 2011 werd hij door de Koning benoemd en op 1 februari daarna geïnstalleerd door Wim van der Donk Commissaris van de Koning in Brabant. We kijken met hem behalve terug op elf jaar Cuijk ook vooruit naar de nieuwe gemeente Land van Cuijk.
U kwam in 2011 naar Cuijk toe met bepaalde verwachtingen. Het was immers uw eerste burgemeesters job.
“Je komt terug in een bekend gebied met de hoop dat het je goed zal bevallen. Ik had als doel om als mens, bestuurder iets toe te voegen aan Cuijk. Daar moet je de ruimte voor krijgen en die heb ik gekregen. De verwachtingen werden echt overtroffen. Daar ben ik heel blij om. Ik voelde me hier zeer snel thuis.”
Heeft u als burgemeester wel een taakomschrijving? U komt in contact met mensen uit alle geledingen tot en met de Koning toe? En over veel verschillende onderwerpen moet je kennis hebben.”
“Je taak is voortdurend aan verandering onderhevig. Daarbij moet je je soms heel flexibel opstellen. Dan komt er wel eens een spanningsveld om de hoek kijken: flexibel zijn, maar geen windvaantje zijn. Soms is het laveren maar in een college maak je duidelijke en goede afspraken. Je hebt een collegeprogramma maar daarnaast weten we de belangrijke zaken van elkaar waar we samen voor gaan. Dat kan zijn bijvoorbeeld een project, een bestuurlijke houding of een manier van naar buiten communiceren.”
Wat waren de mooie zaken en de minder mooie aangelegenheden? Laten we met de mindere beginnen dan hebben we die gehad.
De eerste jaren waren best heftig. Er gebeurde veel. Het Maasongeluk met de speedboot, woningbrand Hermelijnkwartier waar een moeder en twee dochters omkwamen. Dan het MH17 vliegtuigongeluk waar twee personeelsleden uit onze organisatie en hun kinderen omkwamen. In zulke omstandigheden merk je pas wat het ambt van burgemeester inhoudt. Verdriet delen, steun richting families. Ik sta er dan niet alleen voor maar heb hele goede mensen om me heen.”
Waaraan hebt u veel plezier beleefd?
“Dat zijn er gelukkig veel meer. De verrassingen bij de uitreikingen van de Koninklijke onderscheidingen. De SamenLoop voor Hoop. Daar zag je duidelijk het wij-gevoel van de hele gemeente Cuijk. Dat maakte veel indruk op me. Maar het zit hem soms ook in kleine dingen. Je loopt door een winkel en je hoort wat je hebt betekend voor iemand. De dank. Dan ga je ook ontroerd naar huis. Of ik stuur wel eens een handgeschreven brief naar iemand als er iets gebeurd is. Dat geeft het ambt, maar ook de gemeente een menselijk gezicht. De komst van Koning Willem Alexander in 2016 bij 100 jaar Vierdaagse. Geheimhouding ervoor had te maken met veiligheid op de dag zelf. Maar geweldig was te zien en te horen hoe fantastisch op hem gereageerd werd toen we de schouwburg uitkwamen. Een explosie van vreugde. ”
Dicht bij de burger staan is een gemeentelijk streven. Hoe houdt u het als burgemeester van 90.000 inwoners nog dichtbij?
‘Dat is even spannend hoe dat zich gaat uitpakken. Maar bij steden van deze omvang kan je ook een goed burgervader zijn. Misschien ben ik ergens bij een bijeenkomst wat korter of kom ik niet jaarlijks. Je moet het contact, de persoonlijke invulling niet laten afhangen van de grote van je gemeente of het aantal inwoners. Trouwens je bent er zelf bij.”
Al twee jaar in de ban van corona. Er wordt minder gesport, minder cultuur beleefd, minder vrijwilligers werk gedaan, ondernemers hebben het zwaar. Tweedeling in de maatschappij ontstaat, eenzaamheid vergroot. Wat is uw rol hier in als bestuurder?
“Het is ongelooflijk balen laat ik dat voorop stellen. We zullen er waarschijnlijk mee moeten leven. We verlangen allemaal zo graag naar een scenario dat het voorbij is. Ik vertrouw op de nuchterheid van Cuijk, het Land van Cuijk. Maar we moeten bestuurlijk het belang van sport, cultuur en ontmoeten zeker onderkennen. Waar verenigingen stoppen daar komen nieuwe dingen voor in de plaats. Helaas versnelt corona het proces van verdwijnen maar ik heb er alle vertrouwen in dat weer nieuwe initiatieven geboren worden.”
Burgemeester zijn is geen politiek functie. U bent voorzitter van een gemeenteraad en dat is wel een politiek bestel. Is het voor u niet soms balanceren op een dun koord tussen algemeen belang en/of politiek belang?
“Burgemeester zijn is geen politiek functie maar je moet politiek ook niet helemaal uitsluiten. Ik bewaak het proces, de spelregels, leid de vergaderingen maar wil ook dat er een goed politiek maatschappelijk besluit wordt genomen. Een zuiver proces met een waardige uitkomst. Soms kunnen ze aan mijn gezichtsmimiek wel aflezen hoe ik er in sta.”
Kunt u nog eens aangeven waarom één grote gemeente beter is dan vijf kleinere gemeenten?
“Ik ben niet van de school groter is altijd beter. Maar we draaiden de afgelopen jaren als vijf gemeenten rond met hetzelfde. Dat is hartstikke inefficiënt. We hebben meer wettelijke taken gekregen. Juridisch ingewikkelder. Het Rijk legt meer neer bij de regio. Daarvoor heb je stevige gemeenten nodig. Het vraagt ook meer naar specialisme. Een grotere organisatie biedt meer kansen voor personeel, meer carrière perspectief. Is aantrekkelijker. We moeten zorgen voor een goede organisatie maar bewust nabij zijn voor de burger. De zes gebiedsmakelaars worden belangrijk in onze organisatie. Met bouwteams is er veel naar boven gehaald wat er in de kernen, dorpen leeft. Daar moeten we politiek bestuurlijk maar ook organisatorisch aanhaken. Praktisch gezien maken we in de eerste maanden een rondgang langs de 33 kernen.
Waarnemend burgemeester van de nieuwe gemeente Land van Cuijk? Was dit een logische stap na drie jaar lang voorzitter te zijn geweest van de stuurgroep die de herindeling heeft voorbereid?
“Ik had al een informatiebrief ontvangen over ontslag als burgemeester en de procedures die daar bij horen. De commissaris van de Koning benoemt een waarnemer en heeft gewacht op het spreken met de fractievoorzitters van de partijen in de nieuwe gemeenteraad. Die waren pas eind november bekend. Daarna is het vlug gegaan ook omdat ikzelf graag wilde.”
Hoe ziet de start van de gemeente Land van Cuijk er uit?
“We beginnen maandag 3 januari met de installatie van de nieuwe gemeenteraad. Hopelijk kan dit fysiek. Op de agenda van die raad staan wel 41 punten. Veel is formeel. ’s Morgens zullen we de vlag hijsen en een aantal peptalks voeren richting de ambtelijke organisatie die in Cuijk en Grave komen te zitten. Daarna willen me met een college aan de slag om in januari nog wat sessies met elkaar te kunnen doen. Hoeveel wethouders kan de gemeente zelf bepalen. Taken moeten verdeeld worden”.
Wat uzelf betreft, om me heen proef ik veel vertrouwen in u ook als burgemeester van de nieuwe gemeente. Een vervolgstap?
“Het kán een vervolgstap zijn. Maar ik gun de nieuwe gemeente ook een goede procedure te doorlopen. Een vertrouwenscommissie benoemen, een profielschets maken eventueel met de burgers. Zo’n procedure benoeming burgemeester is 100% vertrouwelijk. Mij past het dus hierover te zwijgen.”
Hebt u nog een wens voor de gemeente Land van Cuijk?
“Naast persoonlijk geluk en gezondheid voor iedereen wil ik wel, als ik zo vrij mag zijn, een beetje clementie vragen voor de eerste twee maanden van 2022. Het vraagt wel wat energie van iedereen binnen de gemeentelijke organisatie voordat alle stekkertjes in de goede aansluitingen zitten.”
