Myllesheem vertelt:  De dagboeken van burgemeester Verstraaten deel 14 - Sociale zorg

Aannemelijk is, dat burgemeester Verstraaten  een betrokken man was, want er zijn veel notities met als kenmerk zorg, ondersteuning, hulp, verpleging of “voorschot vanwege zieke vrouw”. Een zekere Jos Schraven vraagt regelmatig om ondersteuning voor zijn zuster.

Op maandag 5 juli lezen we in het eerste deel van de dagboeken het volgende: “P. Gieben Mill Zoon ooglijder”. Dankzij internet weten we, dat een ooglijder iemand is met een oogziekte en dat er extra hulp geboden werd aan deze mensen, als ze te arm waren om een arts te raadplegen. Zo was er in Utrecht het Ooglijdersgasthuis, of te wel het Nederlandsch Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders. De aantekening “ooglijder” of “oogenkliniek” komt veel voor en vaak wordt verlof gevraagd om een bezoek te brengen aan deze instelling, waarschijnlijk in Nijmegen.

We lezen, dat er op 23 februari 1910 aan een venter met schurft “onderstand” verleend wordt en ook in de latere jaargangen komt deze notitie nog heel vaak voor. Onderstand is een Zuid-Nederlands woord voor bijstand, dus inkomensondersteuning en het woord wordt nu nog gebruikt in Curacao.

Op zaterdag 13 maart 1910 zien we voor het eerst een aantekening “Ongevallenwet”. Deze wet werd in 1901 in Nederland ingevoerd als allereerste sociale verzekeringswet. In het begin gold deze alleen voor de gevaarlijke industriële bedrijven, als een medewerker door een ernstig bedrijfsongeval niet meer in staat was om te werken. Bij overlijden ontving de weduwe 30% van het loon van haar overleden man. Vanaf 1921 vielen alle bedrijven onder deze ongevallenwet en omdat het Ouderdomspensioen nog niet bestond werd deze uitgekeerd tot aan het overlijden van de uitkeringsgerechtigde.

Regelmatig geeft Willem Verstraaten een bewijs van onvermogen af aan iemand, omdat deze niet in staat is om in een juridisch geschil zelf een advocaat te betalen.

Verzoeken om financiële hulp treffen we vaak aan en gratis verloskundige hulp wordt ook zo nu en dan verleend.

Soms staat er in de agenda van de burgemeester, dat ie naar de “armbestuursvergadering” moet. Op zondag 16 maart 1913 treffen we de volgende notitie aan: “Kersten aankoop Armenhuisje”. Het Rooms Katholiek Armenhuisje of Diaconiehuis stond aan de huidige Brandsestraat. Dit toen al oude pand is in de jaren 50 ernstig beschadigd geraakt tijdens een storm toen er 3 bomen opvielen. Daarna is het gesloopt en nu is er bloemenzaak “The Florist” gevestigd. Ook het woord “Armmeester” komen we tegen en hij was verantwoordelijk voor het beheer van de goederen, die bedoeld waren om aan de armen uit te delen, zoals graan en brood. Regelmatig maakt de burgemeester dan ook de notitie “Armenbrood”.  

De Voogdijraad wordt in de dagboeken regelmatig vermeld. Deze werd in 1905 ingesteld om kinderverwaarlozing te melden, zodat deze kinderen in kindertehuizen konden worden opgevangen. Er waren veel weeskinderen, omdat mensen in die tijd vrij jong overleden, bijvoorbeeld aan tuberculose.

Op zaterdag 19 juli 1913 staat er achter de naam van ene mijnheer van Dijk het woord “Invaliditeitswet” vernoemd.  Deze sociale verzekeringswet werd in 1913 ingevoerd en in 1967 werd de Invaliditeitswet veranderd in  de Arbeidsongeschiktheidsverzekering. 

Burgemeester Verstraaten moest natuurlijk wel op de hoogte blijven van al deze nieuwe sociale wetten en wijzigingen ervan.  De notitie “Den Haag” staat dan ook nogal eens in zijn agenda en zal hij meerdere keren afgereisd zijn naar deze stad voor besprekingen en bijeenkomsten.

Geschreven door Marja Verheijen.

U zult wel begrijpen, dat het vinden van een geschikte foto bij alle onderwerpen een moeilijke zaak is, omdat we het hebben over een periode van meer dan 100 jaar geleden. Daarom deze keer een mooie foto van het Patronaat met op de achtergrond de kerk. Kijk voor informatie over dit prachtige gebouw op www.myllesheem.nl onder de zoekterm “Patronaat”.

Heeft u beeldmateriaal betreffende uit deze tijd mail dan naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..