Kerken zijn vaak het middelpunt en het hart van de gemeenschap. Menig inwoner is er gedoopt, getrouwd of heeft er gerouwd. Maar steeds meer kerken komen leeg en verliezen hun functie. Minder kerkbezoekers betekent minder geld voor onderhoud en voor de energierekening. Ook in onze gemeente is het goed om na te denken over de toekomst van onze kerkgebouwen. In een serie van vier artikelen laten we enkele tientallen betrokken inwoners aan het woord. Deel vier: een gemixte groep, die vooral sprak over het erfgoed van het katholieke geloof.
Parochie De Goede Herder en de gemeente Mill en Sint Hubert werken aan een Kerkenvisie voor de kerken in Mill, Langenboom, Sint-Hubert, Wilbertoord en Haps. Daarmee kunnen vanaf 2022 de parochie, de (nieuwe) gemeente en de inwoners in gesprek blijven én elkaar vinden als ergens een kerksluiting onafwendbaar blijkt te zijn. De parochie wil blijven zorgen voor de geloofsgemeenschap en wil samen met de dorpen in gesprek gaan over de toekomst van de gebouwen. Kerken worden dus beslist niet zomaar te koop gezet. Bovendien kan het houden van diensten eventueel als nevenfunctie mogelijk blijven.
Voor de kerkdeur...
Ook bij deze vierde en laatste bijeenkomst hebben we het over de kracht van de samenleving. Wat kunnen een dorp en een dorpsraad bereiken? Vooropgesteld is ook deze groep het erover eens dat de kerk altijd een ontmoetingspunt is geweest in het dorp. En dat dit ook zo zou moeten blijven. Al 'communiceert de jeugd tegenwoordig niet meer vlak voor de kerkdeur…'
"Vanuit mijn werk weet ik dat bepaalde kopers voor kerkgebouwen in de rij staan", begint een Langenboomse deelnemer, die vindt dat dorpen zelf aan zet moeten blijven: "Ik zie een dorp als onderdeel van het Land van Cuijk. En in elk dorp is de kerk nog steeds het middelpunt. Elk dorp mag zijn eigen karakter hebben. Je ziet meer en meer kapelletjes, het geloof is niet weg. Geloof is voor mij ook niet 'geloven in de kerk', maar 'geloven in elkaar'. Als we het in een dorp samen eens kunnen worden over een nieuwe bestemming, dan kunnen we veel bereiken."
"Wat er kan en mag, hangt ook af van de pastoor", vindt een deelnemer uit Haps. "Die bepaalt voor een belangrijk deel de betrokkenheid die mensen af of niet met hun kerk hebben."
Soepeler geworden
Daarbij is het goed te weten dat het bisdom de laatste jaren soepeler is geworden bij de herbestemming. Maar we hebben het natuurlijk over gewijde grond, waarop je bij wijze van spreken niet zomaar een kinderdagverblijf kan beginnen. Niettemin wil de parochie volgens de gespreksleiders met iedereen in gesprek. "Het gaat de parochie echt allereerst om de gelovigen. Die kerk? Ja, dat is lastig, maar kom maar met ideeën vanuit de gemeenschap. De héle gemeenschap, en niet alleen van de gelovigen. De parochies hebben daar absoluut oren naar", klinkt het.
Hoe kunnen we dan invloed uitoefenen vanuit het dorp? "Door draagvlak te creëren", stelt een Millse deelneemster vast. "Ik wil graag dat de kerk een vast punt in het dorp blijft. Dat zou dan ook door veel mensen gedragen moeten worden." Daarbij denken de gespreksdeelnemers ook aan jongeren, die immers op hun eigen manier op zoek zijn naar 'geloven' en spiritualiteit. Al hebben ze daar kennelijk niet direct een kerkgebouw bij nodig. Een jonge Sint-Hubertse deelnemer hoopt dat zij ooit misschien toch die kerk ontdekken. Ook een andere Millse betrokkene pleit voor draagvlak. "De afstand tot het gemeentehuis wordt straks nóg groter. Zowat alles wordt digitaal. Dus het wordt steeds belangrijker dat elk dorp zijn eigen identiteit behoudt en waarborgt." Daarbij heeft elk dorp volgens hem behoefte aan een ontmoetingsplek, speciaal de heel kleine kernen, waar de laatste voorzieningen wegvloeien.
Rol van de dorpsraad
Wat is dan die toekomstige rol van het kerkgebouw in een dorp? Volgens dezelfde deelnemer hangt dat helemaal af van de vraag wat erin mogelijk is. "Een appartementencomplex lijkt me nog niet zo vreemd. Of een shop-in-een-shop? Of een recreatieve bestemming? Hoe dan ook moet de exploitatie rendabel zijn. Een kerk als in Mill staat voor enorme uitgaven voor onderhoud."
En de rol van de dorpsraad hierin? Het is een gegeven dat de parochie eerst met dorpen zélf wil gaan praten over een toekomstige invulling van hun kerken voordat men partijen 'van buiten' wil laten aanschuiven. Daar ligt een rol weggelegd voor de dorpsraad, zeker als er vanaf 1 januari één nieuwe gemeente is. Want de initiatieven moeten echt vanuit de dorpen zélf komen. "De dorpsraad moet dingen op de agenda proberen te krijgen. De bewoners zijn de gemeente, de gemeenteraad moet dus goed naar de dorpsraden luisteren", vindt de Langenboomse deelnemer aan het gesprek.
Ook in deze groep wordt de kerk in Cuijk-Noord genoemd als een voorbeeld van een succesvolle herbestemming. Toch was het volgens de pastoor 'puur geluk' dat het zo uitpakte. Maar geluk kun je afdwingen, niet? Daarom: ga met elkaar in gesprek!
Laat u horen!
Hebt u vragen of wilt u uw mening delen? E-mail naar:
