Na vijf generaties van de adellijke familie van Berchem kwam in 1732 Tongelaar in handen van het geslacht Hinnisdael, een buurtschap bij Vechmaal, een dorp in de huidige provincie Limburg in België.
Eén van hun nazaten, Henri, kwam als gevolg van hevig drankgebruik en losbandigheid onder curatele te staan van zijn zwager, Charles Thiennes de Lombise, een edelman uit Lombise (Henegouwen in België). Hij was zeer intelligent en begaafd en werd later voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Na diens overlijden in 1839 werden zijn twee kleindochters Marie Ghislaine en Francoise eigenaar van het kasteel en het bijhorende landgoed.
In die tijd werd Tongelaar bewoond door een rentmeester, die belast was met het beheer van het landgoed. Een bekende rentmeester was de priester Felix Walter, die de parochie Langenboom stichtte. De eigenaren kwamen er alleen om te jagen en inmiddels was het kasteel ernstig verwaarloosd, zodat zelfs de rentmeesters er niet meer wilden verblijven. Francoise trouwde met Marc de la Boëssiere-Thiennes en hun zoon Gaetan erfde na hun overlijden het complete landgoed. Hij was burgemeester van Lombise en doctor in de wijsbegeerte en de letteren. Hij verkocht in 1917 het kasteel per opbod voor f 290.000,- aan Louisa van Nispen, die het al een jaar later met winst doorverkocht aan de gebroeders Johan, Henri en Sylvester Wagenberg van Joncker Fris Conservenfabriek uit Vlijmen. Zij hielden van jagen en gebruikten het wilgenhout van Tongelaar voor hun andere bedrijf, namelijk een mandenfabriek. Dat leverde echter niet voldoende op en in 1950 gingen zij over op de fruitteelt, hetgeen veel landarbeiders trok. In de concertzaal van het kasteel, nu de feestzaal, werd het fruit opgeslagen in 2 gascellen, die het conserveerden.
In 1976 werd Tongelaar voor f 4.300.000 verkocht aan G. Theeuwes uit Alphen en twee jaar later werd Stichting Brabants Landschap voor de winstgevende vraagprijs van f 10.500.000 eigenaar van het kasteel en het omliggende landgoed.
Momenteel wordt al sinds jaren het kasteel uitgebaat door “De Smaakmakers” voor lunch, terras en feesten en worden er diverse activiteiten, zoals natuurwandelingen georganiseerd. Voorheen was er bierbrouwerij “De Blauwe Knoop” gevestigd en jaarlijks trekt het Natuurfeestje voor kinderen in oktober veel jeugdige bezoekers en hun ouders. Op woensdag en zondag zijn er gasten te vinden op het binnenplein, waar zij tijdens hun wandeling of fietstocht pauzeren.
Na al die eeuwen is er weer volop vertier en amusement op het kasteel, waardoor de glorietijden van weleer weer tot leven komen.
Volgende week leest u in deel 3 meer over het kasteel en de omgeving.
Geschreven door Marja Verheijen
Bron: Wikipedia, Ontdek Mill, Stichting Myllesheem
