Hulphonden zijn breed inzetbaar. Ze helpen mensen met een beperking bij activiteiten in het dagelijks leven, bieden ondersteuning bij epilepsie en PTSS en bevorderen het ervaringsgericht leren. Naast deze mooie bezigheden, worden hulphonden sinds kort ook ingezet bij het verlagen van spanning in stressvolle situaties.
Deze zogenaamde Sociale-hulphond wordt bijvoorbeeld ingezet in ziekenhuizen, bij Slachtofferhulp Nederland, bij het bevorderen van lezen bij kinderen en in verzorgingshuizen. Wanda is een Sociale-hulphond bij verzorgingshuis Pantein. Jolanda Hermans - van der Burgt uit Mill, gastgezin/begeleider van Wanda: “Haar aanwezigheid zorgt voor geluksmomenten. Niet alleen bij haar cliënt, maar ook bij de andere bewoners, medewerkers en mijzelf.”
Waarom is Wanda Sociale-hulphond geworden?
Jolanda: “Wanda is een heel lieve, sociale hond. Ik weet nog dat wij haar voor het eerst ontmoetten: we waren op slag verliefd. Sinds zij bij ons woont, genieten we elke dag van haar aanwezigheid en wandelen met haar levert mij zelfs gezondheidswinst op. Ik ben heel dankbaar voor haar! Ze is een lot uit de loterij en dat positieve effect heeft ze ook als Therapiehond op de mensen met wie ze werkt. Toen we door Hulphond benaderd werden over de nieuwe activiteit, Sociale-hulphond vonden wij dit heel goed bij haar passen en een leuke afwisseling in haar werk bovendien. Zo kan zij haar lichtheid, speelsheid en zachtheid ook inzetten om mensen die veel stress ervaren, zoals mensen met dementie die kunnen ervaren, ontspanning en plezier te geven.
Hoe neem je deel aan de activiteit Sociale Hulphond?
Jolanda: “Vrijwilliger voor de Sociale-hulphond word je niet zomaar. Hulphond Nederland vroeg ons hiervoor en bereidde ons en Wanda goed voor op deze nieuwe rol. We hebben een training gevolgd die Hulphond samen met Alzheimer Nederland heeft georganiseerd. Daarnaast hebben we een interne training gehad waarbij we inzicht kregen in o.a. stresssignalen bij de hond, zodat we haar welbevinden kunnen bewaken. Deze signalen zijn bijvoorbeeld af te lezen aan de stand van de oren, haar houding en haar staart of de manier waarop ze loopt. Als begeleider is het belangrijk hier alert op te zijn. Het welbevinden van de hulphond staat namelijk altijd op 1. Door stresssignalen te herkennen, kunnen we Wanda tijdig uit een lastige situatie halen. Zo bewaken we dat het leuk blijft voor zowel haar als de cliënt. De training zorgde ervoor dat we beiden goed wisten wat het betekent om deel te nemen aan de Sociale-hulphond en begeleider te zijn. Ook leerden we de andere begeleiders en hulphonden kennen en leerden we van elkaars ervaringen. Belangrijk, want we zijn altijd met z’n twee vrijwilligers en twee honden bij de bezoeken aanwezig zodat we zo goed mogelijk begeleiding kunnen geven, aan zowel de cliënt als hond.”
Wat houdt het werk van de Sociale-hulphond in?
Jolanda: “Sociale-hulphonden worden ingezet om mensen die zich in een stressvolle situatie bevinden een moment van rust en ontspanning te bieden. Dit zorgt voor blije momenten, waar bewoners naar uitkijken en waar zij naderhand nog met plezier aan terug kunnen denken. Bij Castella/Pantein wonen zowel mensen die lichamelijke zorg nodig hebben als mensen met dementie. In het geval van Wanda betekent het dat ze één keer in de twee weken gaat wandelen met een dementerende meneer, maar ook met een jonge bewoner die aan een rolstoel gebonden is een wandeling naast de rolstoel maakt. Verder bezoeken we een bedlegerige mevrouw die door het knuffelen met de hond blije momenten ervaart. Als begeleider lopen wij met deze personen mee, zijn we een luisterend oor en bewaken we het welzijn van de hulphond. Heel leuk om te doen!”
Waarom werkt de Sociale-hulphond goed bij mensen met dementie?
Daniëlle Janssen, verzorgende IG, gespecialiseerd in psychogeriatrie en dementie: ”Mensen met dementie zitten veel in hun eigen wereld en hebben soms last van somberheid. Ook wordt hun gedrag niet altijd begrepen wat veel frustratie geeft. Om hen te begeleiden, zetten we verschillende interventies in. Toen ik hoorde van de Sociale-hulphond werd ik meteen enthousiast. Dieren en kinderen hebben, vanuit hun puurheid, een heilzame werking op dementerenden en andere ouderen. Dat had ik al eerder ervaren toen ik in een eerdere baan zelf een puppy had. Deze mocht ik meenemen als huishond en dat had een groot positief effect op de bewoners.
Wat voor effect heeft Wanda op de bewoners van Castella/Pantein?
Jolanda: “Wat ik merk is dat de aanwezigheid van de hulphonden impact heeft op het hele huis. Wanda komt altijd tegelijkertijd met Casper, de zwarte labrador van Jan Ramakers, een collega vrijwilliger. Door hun aanwezigheid verspreiden ze geluksmomenten. Hoezeer de aanwezigheid van de hulphonden op prijs wordt gesteld, merken we ook in het bewoners- en bezoekersrestaurant. Elke keer dat wij langskomen, wordt het drukker. Een aantal bewoners zit echt op de komst van Wanda en Casper te wachten. Ze willen allemaal met de honden knuffelen en vertellen honderduit over de huisdieren die zij in het verleden zelf hebben gehad. De honden brengen leven in de brouwerij en blijdschap. Daarom komen we tegenwoordig een uur voorafgaand aan de afspraak met de cliënt. Zo kan niet alleen die meneer, maar het hele huis van Wanda’s komst profiteren. Het leuke is dat een bewonersgroep hondenkoekjes heeft aangeschaft om de honden te belonen. Wanda geniet zichtbaar van alle aandacht. Ze loopt heel trots rond, ook naast de rolstoel, alsof het haar dagelijks werk is. Ook de 1-op-1 momenten met haar cliënt vindt ze geweldig. In het dorp klimt ze op bankjes en grote keien, alsof ze poseert als een trotse hulphond. De demente bewoner vindt dit fantastisch. Voor ons als vrijwilligers zijn deze contactmomenten met de bewoner en de honden ook echt een feestje.”
Daniëlle: ”Ook ik zie zeker de toegevoegde waarde van Wanda. Mijn cliënt heeft regelmatig last van somberheid maar na de 1-op-1 momenten met Wanda leeft hij helemaal op. Zo mooi om te zien! In het verleden heeft hij altijd dieren gehad en dankzij Wanda worden die mooie herinneringen weer geprikkeld. Alsof zij ervoor zorgt dat er weer meer leven in hem komt. Ook zorgt ze ervoor dat hij in beweging komt. Ze maken samen met de begeleider een wandelingetje, die ontspannen beweging doet ook veel goed. Ik zie ook dat Wanda een professional is. Doordat ze speciaal is geselecteerd en opgeleid, komt ze rustig en geduldig over. Dat is heel fijn voor mensen met dementie die soms moeite hebben om zich uit te drukken. Honden oordelen niet, accepteren je volledig zoals je bent. Dat geeft ontspanning en rust.’
Hoe ziet de toekomst eruit?
Daniëlle: “We zijn heel tevreden over de inzet van Wanda en de samenwerking met Hulphond Nederland, maar ik kan nog niet met zekerheid zeggen hoelang we de activiteit Sociale-hulphond blijven inzetten. Bij ons staan de bewoners centraal, dus de inzet van de hond hangt ook samen met wat goed past bij hun hulpvraag. Daarnaast hebben we ook te maken met een strak budget. Binnenkort gaat onze welzijnscoördinator met Hulphond om de tafel zitten om die toekomst te verkennen en om te praten over de andere mooie initiatieven die jullie hebben. Hopelijk komt daar iets moois uit zodat onze bewoners nog langer van de bezoekjes van Wanda en andere collega’s kunnen genieten.”
Tekst: Rosien van Cann
