Kerken zijn vaak het middelpunt en het hart van de gemeenschap. Menig inwoner is er gedoopt, getrouwd of heeft er gerouwd. Maar steeds meer kerken komen leeg en verliezen hun functie. Minder kerkbezoekers betekent minder geld voor onderhoud en voor de energierekening. Ook in onze gemeente is het goed om na te denken over de toekomst van onze kerkgebouwen. In een serie van vier artikelen laten we enkele tientallen betrokken inwoners aan het woord. Deel twee: een groep ondernemende mensen die gewend zijn om tot oplossingen te komen door samen de schouders eronder te zetten.
Parochie De Goede Herder en de gemeente Mill & Sint Hubert werken aan een Kerkenvisie voor de kerken in Mill, Langenboom, Sint-Hubert, Wilbertoord en Haps. Daarmee kunnen vanaf 2022 de parochie, de (nieuwe) gemeente en de inwoners in gesprek blijven én elkaar vinden als ergens een kerksluiting onafwendbaar blijkt te zijn. De parochie wil blijven zorgen voor de geloofsgemeenschap en wil samen met de dorpen in gesprek gaan over de toekomst van de kerkgebouwen. Kerken worden dus beslist niet zomaar te koop gezet. Bovendien kan het houden van diensten eventueel als nevenfunctie mogelijk blijven.
Zorgen over de toekomst?
Gevraagd naar de toekomst van hun kerk, antwoordt een van de deelnemers: “Ik heb altijd gezegd: het zou zonde zijn er als een projectontwikkelaar op onze Wilbertoordse kerk duikt. Dan zijn we het gebouw kwijt. Het ligt mooi aan een plein, iedereen heeft er wel een gevoel bij. Die kerk moet ‘van Wilbertoord’ blijven, voor als ooit de kroeg zou verdwijnen. Dan is er meteen een nieuwe invulling. Al moet ik het zelf kopen, ik zou willen dat heel Wilbertoord van die mooie locatie gebruik kan blijven maken. De Wilg is voor niet alle activiteiten groot genoeg. En je kunt er slecht parkeren. Eigenlijk ligt hier een geweldige kans!”
“Je moet uitzoeken wat je straks met een kerkgebouw kunt. Van een kerk als Wilbertoord valt wel een multifunctionele accommodatie te maken, maar bij ons in Haps? Misschien kunnen er appartementen in, dicht bij zorgcentrum De Schittering”, aldus een oudere Hapse deelnemer. In Langenboom is men al ver met herbestemming en was het verdwijnen van de kroeg dé katalysator voor actie. “De angst was dat alles zou versnipperen. Wij vonden: als de kroeg gaat, moet Langenboom opnieuw één eigen ‘woonkamer’ krijgen. Bovendien is horeca een belangrijke voorwaarde in de exploitatie.”
Marktwaarde
De kerk is van de parochie. Deze heeft een forse verplichting om eerst het dorp zélf de kans te geven voor herbestemming. Pas dan komen andere partijen in beeld. Het bisdom moet uiteindelijk wel toestemming geven voor de verkoop. In principe voor de marktwaarde.
In Langenboom koopt een door het dorp opgezette stichting de kerk, waarna deze geëxploiteerd wordt. Het dorp investeert dus samen in het nieuwe dorpshart. Maar, zeggen andere gesprekspartners, wil en kan elk dorp wel zo’n oplossing als in Langenboom? Mill en Haps hebben nog de nodige kroegen. En kerken die een stuk lastiger aan te passen zijn…
Niemand voorbij lopen
De Hapse gespreksdeelnemers denken niet dat veel mensen nog om de kerk als zodanig geven, wél om het gebouw. De heemkundevereniging en ook het devotiemuseum In de Zevende Hemel toonden interesse, maar hun exploitatie zal bij lange na niet toereikend zijn om het gebouw in stand te houden. “Mensen die nog steeds naar de kerk willen, mag je niet voorbij lopen. Wat als je daar een paar kerken voor open houdt? Misschien met nevenfuncties?”, oppert een Millse deelneemster.
“Dat zou op de totale begroting van De Goede Herder al veel schelen”, luidt het antwoord. “De parochie heeft de plicht kerken ‘wind- en waterdicht’ te houden. Het onderhoud van de Millse en Hapse kerk gaat miljoenen kosten. Je strijkt de parochie heus niet tegen de haren in door met wat voor idee ook te komen. We staan open voor alle goede suggesties.” Het ontlokt een Hapse deelnemer de volgende reactie: “Juist doordat er nog kroegen zijn, heb je in Haps geen goed businessmodel. Misschien kunnen we er seminars houden? Door en voor de bedrijven op Laarakker? Dat ligt vlakbij.”
Betekenis van het gebouw
Blijft de kerk een huis van woord en gebed? “Voor mij hoeft het niet enkel gebed te zijn. De kerk mag van mij ook gebruikt worden voor bijvoorbeeld een mooie lezing of iets dergelijks. Dat hoeft niet per se religieus te zijn. Of daarmee ook jeugd te bereiken is, valt te bezien. Daar zijn ook andere locaties geschikt voor”, oordeelt iemand. Vanuit de groep is respect voor ieder die nog (wekelijks) naar de kerk wil.
Een plaats van samenkomst dus? Jazeker, vinden de deelnemers, maar vanaf nu ook in een andere context. Er moeten goede redenen zijn om nog naar de kerk te komen. Een rustpunt kan de kerk zeker nog zijn. “Dat was vroeger zo, maar zou ook nu voor de jeugd goed zijn. In Haps zie ik mensen de stilte rond de kerk opzoeken en elkaar ontmoeten. En dat zijn zeker niet alleen ouderen. Er gaat toch iets rustgevends van zo’n gebouw uit.”
Laat u horen!
Hebt u vragen of wilt u uw mening delen? E-mail naar:
We stellen het op prijs als de enquête wordt ingevuld. Scan daarvoor de qr-code met uw telefoon.
