Op 24 maart 1909 dient H. Klomp – Vloet een klacht in aangaande een mishandeling, want ook het bewaken van de openbare orde was in die tijd een taak van de burgemeester, zoals nu de burgemeester het gezag heeft over de politie en de brandweer.
Zo lezen we, dat in opdracht van de burgemeester op maandag 5 april 1909 de politie heeft moeten optreden in een buurtkwestie en wordt er vaak een vechtpartij gemeld. Ook een notitie van de diefstal van hout, een klacht over baldadigheid, een vermiste koe, diefstal van sigaren, vernieling van pas geplante “vruchtboomen” en een gestolen zeis bezorgden de veldwachter weer extra werk.
Er zijn veel notities aangaande familieleden, die om een of ander vergrijp in de gevangenis verblijven en het gezin daarom om financiële hulp vraagt. Ook zien we zo nu en dan een verzoek om bewijs van goed gedrag en dat deze in een aantal gevallen geweigerd wordt.
Regelmatig treffen we aantekeningen aan, die handelen over de marechaussee en heeft de burgemeester contact met de marechaussee van Grave en Uden. Zij waren hard nodig, want in de 19e eeuw en begin 20e eeuw werd Brabant, dus ook Mill geteisterd door veel misdaadbendes.
Wat we ook regelmatig tegenkomen in de dagboeken is de melding “verzoek vergoeding milicien”. Een milicien is de Belgische en Zuid-Nederlandse benaming van een dienstplichtige soldaat. Ook het woord “loteling” treffen we zo nu en dan aan. Iedere man van 20 jaar of ouder moest zich inschrijven en door middel van loting werd bepaald wie er dienst moest nemen in het Franse leger. Het systeem werd na de verdrijving van de Fransen in stand gehouden als de Nationale Militie.
Uitstel van militaire dienst werd regelmatig verleend en de namen van dienstweigeraars staan evenals opgesomd, zoals Kloosterman, Selten, Fleuren en Vorst.
Op woensdag 11 mei 1910 vraagt de heer Princen ontheffing aan voor de militaire dienst van zijn zoon, zoals zo velen deden in alle jaargangen van de dagboeken. De dienstplicht in Nederland werd in 1811 door Napoleon ingevoerd om zijn leger te versterken.
Mill had in die jaren al een brandspuit, die gestald werd in het brandspuithuisje, dat aan de Hoogstraat stond tegenover het voormalige kerkhof, nu Acaciahof genoemd. Op 4 november 1909 wordt er melding gemaakt van misbruik van die brandspuit. Op zondag 24 april 1910 staat de volgende notitie “van Rooij mededeeling oefening brandspuit”, want de vrijwilligers moesten natuurlijk wel in vorm blijven.
De “nachtwacht” brengt regelmatig rapport uit bij de burgemeester over de gang van zaken en eventuele onregelmatigheden. De nachtwacht was een lokale militie opgericht in de middeleeuwen door de schutterij, bestaande uit de gegoede burgerij om hun stad of dorp te beschermen tegen bijvoorbeeld rondzwervende roversbendes en om de orde te handhaven bij oproer of brand. Hun kerntaken waren te vergelijken met die van de huidige politie, de brandweer en het leger. Onder koning Willem I werd na Frans voorbeeld een politie-apparaat opgezet en verloor de nachtwacht steeds meer aanzien.
“Strooperij” kwam in die tijd veelvuldig voor en was zoals nu nog steeds volgens artikel 314 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar. Zondag 16 oktober 1910 heeft de burgemeester zich bezig gehouden met een rapport over “eendekooi strooperij”. Een eendekooi is een vijver, waarin slootjes (de vangpijpen) op uit komen om wilde eenden voor de consumptie te vangen. In de volgende jaargangen worden veel inwoners van Mill gestraft voor stroperij.
Ook met smokkelaars heeft de burgemeester het heel druk. Van drank tot boter, van sigaretten tot nylons, van suiker tot aan het smokkelen van paarden, al zwemmend bij Grave de Maas over en dan verder naar Duitsland. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er veel gesmokkeld van Nederland naar België, omdat daar door het oorlogsgeweld steeds meer tekorten ontstonden.
Burgemeester Verstraaten had het druk met het waarborgen van de veiligheid in Mill en daarnaast kwamen de dorpelingen ook met hun privé problemen bij hem om raad te vragen.
Hierover volgende week meer in deel 12.
Geschreven door Marja Verheijen
Heeft u meer informatie of beeldmateriaal uit deze tijd mail dan naar
